'Dokter, ik heb kanker'

Door Arie van Driel

Gezondheid en het internet hebben elkaar gevonden in een voorbeeldig huwelijk. Miljoenen Nederlanders surfen over het web op zoek naar informatie over ziekte of aandoening. Geen kwaal die niet te vinden is - maar of het altijd de juiste is?

Soms wordt het de dokter te veel. Dat is op de momenten, zeg maar, dat hij weer eens een printje in handen krijgt gedrukt met de ziektesymptonen van de zichtbaar bange patiënt aan de andere kant van zijn bureau. `Dokter, ik heb keelkanker. Staat op internet. Lees maar'.

De dokter kent de inhoud, afkomstig van een van de honderden gezondheidssites, leest de tekst voor de vorm toch nog even snel, onderzoekt de keel van de patiënt desondanks grondig en komt tot de conclusie dat er hier slechts sprake is van een zwelling van de amandelen.

,,Door dit soort voorvallen raak je als dokter gefrustreerd'', aldus de Leidse arts Stefan Verlinden. ,,Om de patiënt er van te overtuigen dat die niet ernstig ziek is, maar dat de kwaal met paracetamol is te genezen, moet de arts de klachten toch onderzoeken. Dat kost hem dan wel een kwartier, maar dat is aan de andere kant ook zijn taak.''

Zijn collega Theo Wijlhuizen kan daar over mee praten. Een patiënt wist te melden dat hij vast en zeker het ME-syndroom had. ,,Hij had pijn in z'n hoofd en z'n gewrichten en last van geheugenstoornissen. Andere symptomen waren er niet en ik kon hem geruststellen'', kan de internist, gespecialiseerd in chronische vermoeidheidssyndromen, zich herinneren.

Volgens Verlinden en Wijlhuizen is het vaak een verkeerde interpretatie van de informatie. ,,Mensen lezen wat ze wíllen lezen. Vervolgens gaan ze naar hun huisarts om een bevestiging te halen. Op het spreekuur scoren keelklachten hoog. Een toenemende heesheid en het ophoesten van bloed; ze vrezen meteen het ergste. Blijkt het om iets onschuldigs als ontstoken amandelen te gaan'', zegt Verlinden. Hij verschijnt binnenkort op internet met een site waarop bezoekers adviezen over infecties aan de bovenste luchtwegen kunnen krijgen.

Als huisarts heeft Arthuro Knol er op zich geen moeite mee als mensen hem hele uitdraaien overhandigen. ,,Ik zeg altijd maar: hier kan ik misschien nog iets van leren. Ik vind het positief dat mensen zelf eerst op internet kijken naar wat hun mogelijk zou kunnen mankeren. Het is vervolgens mijn taak dat te relativeren'', aldus de Groninger. Hij is gespecialiseerd in teledermatologie; het versturen per e-mail van foto's van huidaandoeningen aan dermatologen, die op hun beurt de diagnose vaststellen.

Wat eerder, op het spreekuur, had dr. Knol nog een patiënte gerustgesteld door haar er van te overtuigen dat haar hoofdpijnaanvallen niets te maken hadden met een ernstige en levensbedreigende ziekte, zoals ze dat op het net had gelezen, maar werden veroorzaakt door psychische problemen. ,,Mensen kunnen het kaf van het koren niet scheiden. Het is daarom vaak moeilijk communiceren, dat merk ik elke dag weer.''

Maar het kan ook anders. Zo kreeg dr. Robert Mol - landelijk bekend als e-maildokter - een berichtje van een jongeman van 21. Hij had geen baardgroei en wel heel kleine testikels. ,,Hij was diep ongelukkig. Dacht dat-ie ook voortdurend werd uitgelachen. Op internet had hij gezien dat het om een genetisch probleem ging.''

,,Dat klopte ook. Z'n huisarts stuurde hem echter weg, want de diagnostiek was te duur. Nou is zo'n onderzoek naar een genetische chromosoom afwijking ook vrij kostbaar. Hij kwam uiteindelijk bij mij terecht. Ik heb hem onderzocht en doorgestuurd naar de internist. Indien de diagnose wordt bevestigd, kan hij met hormonen goed worden behandeld'', aldus dr. Mol.

De gezondheidssites op internet hadden de jongeman op z'n genetische problemen gewezen. Zoals bijna zes miljoen Nederlanders over het net surfen op zoek naar de diagnose die bij de symptonen van hun ziektebeeld past. In veel gevallen zijn de sites betrouwbaar; is de informatie afkomstig van doktoren en specialisten.

GezondheidsNet is zo'n site. Zo'n 250.000 pageviews en 50.000 tot 52.000 bezoekers per maand bewijzen dat de site in een behoefte voorziet. Het e-zine GezondheidsMail heeft tienduizend abonnees.

Franca van Dalen is site-manager en weet daarom precies wat er onder `zelfdokters' leeft: ,,Ze stellen de vreemdste vragen, maar een medisch advies als antwoord krijgen ze niet. Wel tips om hun klachten te verlichten. Mensen met serieuze gezondheidsproblemen sturen we door naar huisarts of specialist.''

GezondheidsNet is hot bij vrouwen. Zij vormen 83,9 procent van de bezoekers, van wie de meesten (38 procent) tussen de 26 en 40 jaar zijn, op de middelbare school hebben gezeten (37,6 procent) en overwegend gezond zijn (74,8 procent). De gezondheidstesten op de site scoren hoog. In het publieksforum is afslanken het meest besproken onderwerp, gevolgd door `vrouwenklachten'.

Kwalen en en symptomen zijn te vinden in de Almanak. Daarin worden 302 gezondheidsproblemen behandeld. Van anosmie tot zonnebrand, van adhd tot zwanger én ziek zijn. Nog even, en internet vervangt de huisarts. ,,Nou, dat mooi niet'', aldus dr. Mol. ,,Een zieke patiënt zal voor behandeling toch naar de dokter moeten. Maar ik geloof wel in een combinatie van internet en huisarts. Het is in elk geval voor een deel een oplossing van het huisartsentekort.''

Copyright: Algemeen Dagblad